İÇERİK BAŞLIKLARI
1. SENET VE BONO NEDİR?
2. SENEDİN ZORUNLU UNUSRLARI NELERDİR?
3. İSTEĞE BAĞLI UNSURLAR
4. SENETTE BULUNMASI GEREKEN ZORUNLU UNSURLARIN BULUNMAMASI
5. SENETTE ÖDEMEME PROTESTOSU NEDİR?
6. SENETTE ZAMANAŞIMI
7. SENET TAHSİLATINDA AVUKAT DESTEĞİ
1. SENET NEDİR?
Halk arasında ve uygulamada sıklıkla “SENET” kavramı kullanılsa da Türk Ticaret Kanunun 776-779 maddelerinde de düzenlendiği üzere bu belgenin hukuken adı bonodur. Bono, üzerinde miktarı yazılı bulunan paranın, belirli bir sürenin sonunda (vade) belirli bir kişi ya da kuruluşa ödenmesi gereken senet olarak ifade edilebilecektir. Poliçe bir havale ilişkisi olmasına karşın, bono aslında bir kredi aracıdır.
2. SENEDİN ZORUNLU UNSURLARI
Türk Ticaret Kanunun 776. Maddesi senette bulunması gereken zorunlu unsurları düzenlenmiştir. Bu kanun maddesine göre;
Bono veya emre yazılı senet;
a) Senet metninde “bono” veya “emre yazılı senet” kelimesini ve senet Türkçe’den başka bir dille yazılmışsa, o dilde bono veya emre yazılı senet karşılığı olarak kullanılan kelimeyi,
b) Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödemek vaadini,
c) Vadeyi,
d) Ödeme yerini,
e) Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun adını,
f) Düzenlenme tarihini ve yerini,
g) Düzenleyenin imzasını
İçermesi gerekmektedir.
Fakat önemle belirtmek gerekir ki;
1- Senette vadenin yazılmaması senedin geçerliliğini bozmaz. Zira Türk Ticaret Kanunu, senette herhangi bir vadenin yazılmamış olması durumunda senedin görüldüğünde vadeli olduğunu kabul etmiştir.
2- Senette her ne kadar düzenleme yerinin de gösterilmesi gerekse de bunun gösterilmemesi halinde; düzenleyenin adının yanında yazılı olan yer, düzenlenme yeri olarak kabul edilecektir.
Senette düzenleme yeri gösterilmemiş ve düzenleyenin adının yanında da herhangi bir yer gösterilmemiş olması durumunda senedin zorunlu unsurlarından birinin eksik olması nedeniyle hükümsüz sayılır.
3- Yine her ne kadar ödeme yeri de zorunlu unsurlardan biri olsa da bunun gösterilmediği durumlarda, senedin düzenlenme yeri ödeme yeri olarak kabul edilecektir.
3. İSTEĞE BAĞLI UNSURLAR
Senetlerde yukarıda yazdığımız unsurlara ek olarak başka birtakım kayıtlarda konduğu uygulamada sıklıkla görülmektedir. Bu kayıtlar ihtiyari unsurlar yani isteğe bağlı olup geçerlilikleri ise kaydın içeriğine göre tayin edilir. Bunlar;
• Muacceliyet Kaydı,
• Vade Koşulu,
• Tahkim Kaydı,
• Bedeli nakden/malen alınmıştır Kaydı,
• Faiz Kaydı,
• Keşidecinin ismi
Olarak ifade edilebilecektir.
4. SENETTE BULUNMASI GEREKEN ZORUNLU UNSURLARIN BULUNMAMASI
Türk Ticaret Kanunun 777. Maddesinin 1. Fıkrası İkinci ilâ dördüncü fıkralarda yazılı hâller saklı kalmak üzere, 776. maddede gösterilen unsurlardan birini içermeyen bir senedin bono sayılmayacağını açıkça ifade etmiştir.
Bu bakımdan zorunlu unsurlarında eksiklik olan bir senedin kambiyo senedi niteliğini kazanmadığını ve dolayısıyla kambiyo senetlerine sağlanan hükümlerden yararlanılamayacağını ifade etmek gerekecektir. Bu nedenle senet doldurulurken senedin zorunlu unsurları taşıması çok büyük önem arz etmektedir.
5. SENETTE ÖDEMEME PROTESTOSU NEDİR?
Vade tarihi gelen bir senedin vade tarihinde ödenmemesi durumunda ödememe protestosu denilen bir tür ihtarname ile tespit edilir. Ödememe protestosunun ödeme yani vade tarihinden sonraki 2 iş günü içerisinde gönderilmesi gerekir. Protesto noterler aracılığı ile keşide edilir.
6. SENETTE ZAMANAŞIMI
Hem senet ve bonolarda hem de çeklerde kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılabiliyor olsa bile bu yolla takip edilebilmeleri için öngörülen ibraz ve protesto sürelerine uyulmasının yanı sıra zamanaşımı sürelerine de riayet edilmesi zorunludur.
Poliçe, bono ve çekten oluşan kambiyo senetleri hakkında düzenlenen zamanaşımı süreleri Türk Ticaret Kanunun 749. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu Kanun maddesi uyarınca Senette (Bonoda) 3 tür zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Bunlar:
• Düzenleyene karşı ileri sürülecek istemler yönünden: Hamilin düzenleyene (asıl borçlu) karşı ileri süreceği istemler yönünden zamanaşımı süresi 3 yıldır. Düzenleyen için zamanaşımı süresi vadedenin geldiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
• Hamilin kendisinden önce gelen müracaat borçlularına karşı ileri süreceği istemler yönünden: Vadesi dolan bir senedin hamili, elindeki senede dayanarak kendisinden önce gelen müracaat borçlularına başvurabilir. Bu başvuru için zamanaşımı süresi 1 yıldır. Hamilin müracaat borçlularına karşı ileri süreceği talepler yönünden zamanaşımı protesto tarihinden itibaren işlemeye başlar.
• Ödeyen müracaat borçlusunun, kendinden önce gelen müracaat borçlularına karşı ileri süreceği istemler yönünden: senedin bedelini ödeyen veya senedin dava yolu ile kendisine karşı ileri sürülen müracaat borçlusunun, kendinden önce gelen müracaat borçlularına karşı ileri sürebileceği istemler yönünden zamanaşımı süresi, senedi ödediği veya senedin dava yolu ile kendisine karşı ileri sürüldüğü tarihten itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar.
7. SENET TAHSİLATINDA AVUKAT DESTEĞİ
Senet tahsilatı için icra takibi ve dava açılması veya itiraz süreçleri gibi gerekli yasal işlemlerin yapılması için uzman bir avukattan profesyonel destek alınması ciddi önem arz eder.
Özellikle hak kaybına yaşamamak adına alanında uzman avukattan profesyonel destek alınması hak sahiplerinin menfaatine olacaktır.
FATİH DURAK & PARTNERS HUKUK BÜROSU MÜVEKKİLLERİNE GENİŞ VE KAPSAMLI HUKUKİ ÇÖZÜMLER SUNAN LİDER BİR HUKUK BÜROSU OLUP; UZMAN EKİBİMİZ, YÜKSEK KALİTEDE HUKUKİ HİZMETLER SAĞLAMAK İÇİN BİLGİ BİRİKİMİ, DENEYİM VE TUTKUYLA DONATILMIŞTIR.
SENET, BONO VE ÇEKELR HAKKINDA DAHA AYRINTILI BİLGİ ALMAK, DAVA AÇMAK VE KAMBİYO SENETLERİNE MAHSUS HACİZ YOLU İLE İCRA TAKİBİ YAPMAK İÇİN WEB SİTEMİZİN İLETİŞİM BÖLÜMÜNDEN İRTİBATA GEÇEBİLİRSİNİZ.
