İÇERİK BAŞLIKLARI
1. VESAYET NEDİR?
2. VESAYET MAKAMI VE DENETİM MAKAMI NEDİR?
3. VASİ KİMDİR?
4. VASİ TAYİN EDİLİRKEN ÖNCE KİMLER SEÇİLİR?
5. VASİ DEĞİŞİKLİĞİ NASIL VE KİMLER TARAFINDAN TALEP EDİLİR?
6. VESAYET ALTINDA İKEN VASİSİNDEN HABERSİZ BANKA KREDİSİ ALAN, TAKSİTLİ MAL ALIMI YAPAN, KENDİSİNİ BORÇLANDIRICI İŞLEM YAPAN YAŞLININ BU İŞLEMLERİ İPTAL EDİLEBİLİR Mİ?
7. VASİNİN VESAYET MAKAMINDAN İZİN İSTEMEK ZORUNDA OLDUĞU KARARLAR HANGİLERİDİR?
8. VASİ HANGİ KARARLARDA DENETİM MAKAMININ İZNİNİ İSTEMELİDİR?
9. VASİ PARA ALIR MI?
10. VASİ ATANIRKEN NEDEN VE NE ZAMAN RESMİ SAĞLIK KURULU RAPORU ALINIR?
Vesayet kurumu kişilerin devlet tarafından korunmasını, iş ve işlemlerinin denetim altında olmak koşuluyla tayin edilen vesayet organlarınca yapılmasını sağlayan hukuki bir müessesedir. Vesayet altına alınmayı gerektiren nedenler Türk Medeni Kanun’un 404-408 maddeleri arasında şöyle sıralanmıştır:
1. 18 yaşından küçük olup, velayet altında olmamak,
2. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı,
3. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetme,
4. Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olma,
5. Yaşlılık, engellilik, deneyimsizlik veya ağır hastalık hali (Kısıtlanacak kişinin isteği üzerine)
Vesayet makamı kısıtlının ya da küçüğün yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesi, denetim makamı ise yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesidir
Vasi, vesayet makamı tarafından belirli bir süre için tayin edilen, kanunun çizdiği sınırlar ile vesayet makamının talimatlarına uygun olarak vesayet altındaki küçüğün veya kısıtlının kişiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini korumak ve hukukî işlemlerde onu temsil etmekle yükümlü olan kişiye denir.
Türk Medeni Kanunu’nun 414. maddesi uyarınca vesayet altına alınacak kişinin eşi veya yakın hısımlarından biri vasilik koşullarına sahip olmaları kaydıyla bu göreve öncelikle atanır.
Yine Türk Medeni Kanunu’nun 415. maddesinde ise haklı sebepler engel olmadıkça vasiliğe, vesayet altına alınacak kişinin ya da ana veya babasının gösterdiği kimselerin atanacağı düzenlenmiş; ilgili madde uyarınca öncelikle ailece bilinen veya tanınan kişilerin, eğer bu şekilde yapılan araştırmada kimse bulunamazsa başka kişilerin vasi tayin edilmesine ilişkin bir yapı tercih edilmiştir.
Vasi tayin edilecek kişinin yerleşim yerinin vesayet altına alınan kişinin yerleşim yeri ile yakınlığı, vasi ile vesayet altına alınan arasındaki güven ilişkisi, empati yapabilme ve aralarında menfaat çatışmasının olmaması (örneğin vasi tayin edilecek kişiyle vesayet altına alınacak kişinin ihtilaflı bir borç ilişkisinin bulunmaması) gibi kriterler ile Kanun’da sayılan başkaca engellerin bulunmaması vasi tayininde göz önünde bulundurulur.
Türk Medeni Kanunu’nun 484. maddesine göre ayırt etme gücüne sahip olması halinde vesayet altındaki kişi veya her ilgili vasinin görevden alınmasını isteyebilir.
Vesayet makamı, kendisine başvuruda bulunulmasa dahi görevden alınmayı gerektiren bir sebebin varlığını öğrendiğinde vasiyi görevden almakla yükümlüdür. Kanun’da geçen “her ilgili” ifadesinin “vesayet altındaki kişi ile herhangi bir şekilde bağlantılı olan kişiler” olarak geniş düşünülmesinin vesayet altındaki kişinin menfaati açısından uygun olacağı vesayet kurumunun kamu düzenine ilişkin olmasından dolayı değerlendirilmektedir.
Kısıtlının borçlanma ehliyeti yoktur. Bu nedenle kısıtlıyı borçlandırıcı nitelikteki işlemler nispi butlanla batıldır. Sulh Hukuk Hâkimliğine başvurularak kısıtlının menfaatlerine aykırı şekilde borçlandırılmasının kaldırılması ve onun lehine olacak şekilde sonlandırılması gerekmektedir.
Türk Medeni Kanun’un 462. Maddesi vasinin hangi hallerde vesayet makamından izin alınması gerektiğini düzenlemiştir. Bu Kanun maddesi uyarınca vasi;
1. Taşınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir aynî hak kurulması,
2. Olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları dışında kalan taşınır veya diğer hak ve değerlerin alımı, satımı, devri ve rehnedilmesi,
3. Olağan yönetim sınırlarını aşan yapı işleri,
4. Ödünç verme ve alma,
5. Kambiyo taahhüdü altına girme,
6. Bir yıl veya daha uzun süreli ürün ve üç yıl veya daha uzun süreli taşınmaz kirası sözleşmeleri yapılması,
7. Vesayet altındaki kişinin bir sanat veya meslekle uğraşması,
8. Acele hâllerde vasinin geçici önlemler alma yetkisi saklı kalmak üzere, dava açma, sulh olma, tahkim ve konkordato yapılması,
9. Mal rejimi sözleşmeleri, mirasın paylaştırılması ve miras payının devri sözleşmeleri yapılması,
10. Borç ödemeden aciz beyanı,
11. Vesayet altındaki kişi hakkında hayat sigortası yapılması,
12. Çıraklık sözleşmesi yapılması,
13. Vesayet altındaki kişinin bir eğitim, bakım veya sağlık kurumuna yerleştirilmesi,
14. Vesayet altındaki kişinin yerleşim yerinin değiştirilmesi
Türk Medeni Kanunu’nun 463. maddesine göre Vasinin aşağıdaki hallerde vesayet makamının izninden sonra denetim makamının da iznini alması gerekir:
a) Vesayet altındaki kişinin evlat edinmesi veya evlat edinilmesi,
b) Vesayet altındaki kişinin vatandaşlığa girmesi veya çıkması,
c) Bir işletmenin devralınması veya tasfiyesi, kişisel sorumluluğu gerektiren bir ortaklığa girilmesi veya önemli bir sermaye ile bir şirkete ortak olunması,
d) Ömür boyu aylık veya gelir bağlama veya ölünceye kadar bakma sözleşmeleri yapılması,
e) Mirasın kabulü, reddi veya miras sözleşmesi yapılması,
f) Küçüğün ergin kılınması,
g) Vesayet altındaki kişi ile vasi arasında sözleşme yapılması.
Türk Medeni Kanunu’nun 457. Maddesi Vasinin vesayet altındaki kişinin malvarlığından, olanak bulunmadığı takdirde Hazineden karşılanmak üzere kendisine bir ücret verilmesini isteyebileceğini düzenlemiştir.
Vasi, kendisine, ailesine veya işlerine ayıracağı zamandan fedakârlık yaparak vasi olmasından kaynaklanan iş ve işlemlere vakit ayırmaktadır. Bu nedenle kanun koyucu vasinin harcadığı emek ve ayırdığı vakitle bağlantılı olarak vasiye bir ücret ödenmesi gerektiğini düzenlemiştir.
Vasiye yaptığı işten ötürü ücret ödenmesi, talebe bağlıdır. Başka bir ifade ile vasi talep etmediği sürece, mahkeme, re’sen (kendiliğinden) karar almaz. Ücretin miktarını ve ödenme şeklini vesayet makamı veya vasiyi atayan mahkeme belirler.
Türk Medeni Kanunu’nun 409. maddesine göre akıl hastalığı veya akıl zayıflığı nedeniyle kısıtlanma ancak resmi sağlık kurulu raporu ile mümkündür. Resmi sağlık kurulu raporu vermeye yetkili makamlar dışında kalan kurumlardan alınan raporlar, Kanun’un açık hükmü gereği mahkemece hükme esas kabul edilemez.
Kişinin dava açıldığı tarihteki şartlara göre kısıtlanmasına veya kısıtlama talebinin reddine karar verileceğinden, eski tarihli raporlara veya duruşmadaki gözleme dayanılarak karar verilemez.
Resmi sağlık kurulu raporunda korumanın yasal danışmanlık, kayyım tayini yollarıyla sağlanmasının yeterli olacağı belirtilmiş ise mahkemece artık vasi tayin edilmesi mümkün olmayacak ve kısmi kısıtlama yoluna gidilecektir.
FATİH DURAK & PARTNERS HUKUK BÜROSU MÜVEKKİLLERİNE GENİŞ VE KAPSAMLI HUKUKİ ÇÖZÜMLER SUNAN LİDER BİR HUKUK BÜROSU OLUP; UZMAN EKİBİMİZ, YÜKSEK KALİTEDE HUKUKİ HİZMETLER SAĞLAMAK İÇİN BİLGİ BİRİKİMİ, DENEYİM VE TUTKUYLA DONATILMIŞTIR.
VESAYET KURUMU VE VASİ ATANMASI İLE İLGİLİ DAHA AYRINTILI BİLGİ ALMAK VE VASİ TAYİNİ DAVASI AÇMAK İÇİN WEB SİTEMİZİN İLETİŞİM BÖLÜMÜNDEN İRTİBATA GEÇEBİLİRSİNİZ.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş