İş Kanununda belirlenen haftalık çalışma süresinin üstünde işçi çalıştığında fazla mesai ücreti almaya hak kazanır. İşçinin çalıştığı süreyi sınırlayan düzenlemeler baz alınarak bu ücretin hesaplanması yapılır. İşveren kanunda öngörülen sürelerin üzerinde işçiyi çalıştırırsa işçi bu çalışmanın karşılığını zamlı olarak alabilir. Bu ücretin ödenmemesi durumunda ise işçi iş sözleşmesini haklı nedenle sona erdirme hakkı elde eder. 4857 sayılı iş kanunu zayıf konumda olan işçinin korunması için bazı sınırlandırmalar düzenlemiştir.
Haftalık çalışma süresinin üzerinde çalıştığında işçi fazla mesai alabilir. Bu ücretin işveren tarafından ödenmemesi işverenin tazminat sorumluluğu ortaya çıkarır. 4857 sayılı İŞ Kanunu’na göre haftalık çalışma süresi 45 saattir. Bu süre haftanın çalışma günlerine eşit şekilde bölünmelidir. Bazı durumlarda işçi onayı olursa günde 11 saate kadar fazla mesai olmadan çalışma mümkün olabilir. Ancak 11 saat üst sınırdır. Üzerinde bir çalışma süresi için işçiden onay alınmaz. İş hukuku ile ilgili tüm konularda web sitemizin iletişim bölümü üzerinden uzman avukatlarımıza ulaşarak detaylı bilgi ve hukuki destek alabilirsiniz.
Bu ücretin hesaplanmasında fazla çalışma türlerinin bilinmesi önemlidir. İş Kanunu’na göre fazla çalışma üç kategoride yer alır. Bunlar şu şekildedir:
1. Normal fazla çalışma: Ülkenin genel yararları, işin niteliği, üretimin artırılması gibi nedenlerden dolayı uygulanan fazla çalışmalar bu kategoride yer alır. Bu şekilde bir çalışma için işçi onayı gerekir. İşçi işe girişinde ya da sonrasında da onay talep edilebilir. İşçi en çok 270 saat fazla çalışmaya onay verir. Üzerindeki her türlü çalışma için fazla mesai ödenmelidir.
2. Zorunlu fazla çalışma: Makine ya da araç- gerçeklerin arızalanması ya da arızanın mümkün görülmesi durumunda uygulanır. Bu kategoride işçilerin çalıştırılması için zorlayıcı nedenler olmalıdır. Niteliği gereği işçi onayı aranmaz.
3. Olağanüstü fazla çalışma: Seferberlik durumunda yurt savunmasının gereklerini karşılayan işyerlerindeki çalışma durumudur.
İş Kanununa göre her bir saat fazla çalışma için normal çalışma süresinin bir saatinin üzerinde yüzde elli yükseltilmesi ile hesaplanır. Hesaplamalar brüt ücret üzerinde yapılmalıdır. İşçi bir hafta ara dinlenme süreleri de düşüldükten sonra 45 saati aşan çalışma süresi hesaplanır. Saatlik ücret 1,5 ile çarpılır. Bu şekilde bir saat için zamlı fazla mesai ücreti hesaplanmış olur. Web sitemizde ki whatsapp hattı üzerinden iş hukuku alanında uzman avukatlarımızdan destek alabilirsiniz.
Fazla çalışmaya kanuni olarak sınırlandırmalar getirilmiştir. Özellikle yer altında maden işlerinde çalışanlar olağanüstü ve zorunlu nedenlerle fazla çalışma ışında çalıştırılamaz. Sağlık kuralları bakımından günde 7,5 saat ve daha az çalışması gereken işler için de fazla mesai ücreti söz konusu değildir. Kablo döşemesi, tünel inşaatı, kanalizasyon gibi su ve yer altındaki yapılarda da fazla çalışma yaptırılması yasaktır. Bunlar dışında bazı işçilerde fazla çalışma yapması yasaktır. Bunları şu başlıklarda sıralayabiliriz:
• 18 yaşını doldurmamış işçiler
• İş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi ile önceden ya da sonradan fazla çalışmayı kabul etseler bile sağlıklarının fazla çalışmayı elvermediği işçiler
• Çocuk emziren, yeni doğum yapan ve gene işçiler
• Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçiler
Hukukta her bir alacak için zamanaşımı süreleri vardır. Zamanaşımı bir borcu tamamen ortadan kaldırmaz. Ancak hakkın hukuken talep edilemez hale gelmesine neden olur. Fazla mesai durumunda da işçiler haklarını almak için 5 yıl içinde başvuru yapmalıdır. Geriye dönük sadece 5 yıllık çalışma için fazla mesai alacağı talebinde bulunabilirsiniz.
Fazla mesai alacaklarınızda sürecin doğru takip edilerek herhangi bir mağduriyet oluşmaması adına alanında uzman avukatlarımızdan destek talebinde bulunabilirsiniz. Tüm hukuki süreci yasalara uygun bir şekilde takip ederek hedeflediğiniz sonuçlara ulaşmaktayız. Hakkınızı yasalara uygun bir şekilde talep ettiğinizde mağdur olmadan alacaklarınızı talep edebilirsiniz.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş