Yasal mevzuatlar içerisinde ikale sözleşmesi şeklinde bir tanım bulunmaz. Genel bir tanım olarak bakıldığında bir sözleşmenin taraflarının karşılıklı iradelerine dayanan yeni bir sözleşme ile ortadan kaldırılmasıdır. Bu yeni yapılan sözleşmedeki amaç iş sözleşmesinin ortadan kaldırılması ile taraflara yeni borçlar ve haklar doğmasına engel olmaktır. Belirli ya da belirsiz iş sözleşmeleri bu şekilde sonlandırılabilir. Uygulamanın esas amacı tarafların anlaşmasıdır. Genel olarak ikalede yer alan hükümlerden bazıları şu şekildedir:
• Tazminat,
• Kıdem ve İhbar tazminatı
• İkalenin kuruluşu ile iş sözleşmesinin gelecekteki son erme tarihi arası ilişkinin ortadan kaldırılması
• Yıllık izin
• Rekabet yasağı
• Feragat, ibra, sulh gibi denkleştirme hükümleri
• İşverenin fesih hakkını sınırlayıcı nitelikteki iş hukuku düzenlemeleri
İkale iş sözleşmesidir. Bu nedenle işçi ve işveren arasında yer alan ilişki hem karşılıklı hem de birbirine uygun olarak tamamlanmalıdır. Taraflar yeni sözleşme ile var olan iş sözleşmesini ya da bu sözleşmeden doğan karşılıklı borçları ve hakları sona erdirir. İkale TBK madde 1 kapsamındadır. İki taraflı hukuki bir işlem olarak ta tanımlanabilir. Bu nedenle tek bir tarafın kabul etmesi ile geçerli olmaz. İki tarafta kabul etmelidir. İki taraf içinde bir tasarruf işlemi olmasının yanında taraflara karşılıklı yeni sorumluluklarda ekleyebilir. Bu şekilde iş sözleşmesinin feshi sonucunda hem işçi hem de işveren avantajlar elde edebilir. Detaylı bilgi için “İş Sözleşmesinin Anlaşılarak Sona Erdirilmesi” başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.
İkale Sözleşmesi İşsizlik Maaşı
Taraflar bu sözleşmeye başvurdukları zaman yasal olarak ihbar ve kıdem tazminatları ortadan kalkıyor. 4447 sayılı yasa ile işsiz kalan işçinin İş- Kur’dan alacağı işsizlik maaşı da tehlikeye girer. Yargıtay kararlarına göre ikale sözleşmesini imzalayan işçi uygun bir yarar görerek bunu yapar. Ancak işveren art niyet gözeterek işçi için uygun yarar gözetmeden iş güvencesinden kurtulma şeklinde bir yol seçmiş ise Yargıtay bu sözleşmeye şüpheli olarak bakar.
Genel olarak ikale ile işsizlik ödeneği ortadan kalkar. İkale ile işçi işten ayrıldığında SGK’ya verilen işten ayrılma bildirgesinde işten ayrılma nedeni olarak diğer nedenler olmaktadır. Bir işçinin işsizlik ödeneğinden yararlanması için iş akdinin işveren tarafından fesih edilmesi gereklidir. Detaylı bilgi ve hukuki danışmanlık hizmeti almak için web sitemizin iletişim bölümü üzerinden iş hukuku alanında uzman avukatlarımıza ulaşabilirsiniz.
İkale Sözleşmesi Geçerlilik Şartları
Hem işçiden hem de işverenden İkale sözleşmesi talebi gelebilir. Genel olarak her iki tarafın anlaşması yeni yapılan sözleşmenin geçerli olması için yeterlidir. Daha detaylı olarak şu şekilde başlıklar halinde sözleşmenin geçerli olabilmesi için şartlar sayılabilir:
• İhbar ve kıdem tazminatı içermesi
• İkale sözleşmesi ihtirazi kayıt hakkı içermemesi
• İşçinin hür iradesi ile imzalanması çok önemlidir. İşçi baskı ve korku ile sakatlanırsa akdedilen sözleşme geçersiz olacaktır.
• Yapılan sözleşmede işçi lehine cezai şart konulabilir. Ancak her işçi bunu kabul etmeyebilir.
• İşçinin genel olarak bu sözleşmeyi yapmakta makul bir yararı olmalıdır. Bu türden açılan davalarda Yargıtay tüm sözleşmede makul yarar şartı arar. Sözleşmelerde ek yarar olması makul yarar olarak kabul edilmeyebilir.
• Özellikle işçi bu sözleşmenin sonuçları hakkında bilgilendirilmelidir.
Bu başlıklardan herhangi bir olmadığında sözleşme geçersiz sayılır. Bu durumda işverenin iş akdini fesh ettiği kabul edilir. Kanunlarımızda doğrudan ikale olarak bir sözleşmeye ait maddeler bulunmaz. Bunun yanı sıra taraflar iradi şekilde sözleşmenin nasıl yapılacağına karar verebilir. Genellikle yapılan sözleşmelerin yazılı olması önemlidir. İşçi ya da işveren onayının da yazılı olması sonradan doğabilecek sorunlara karşı önerilir.
Hem işçi hem de işveren olarak çeşitli hak ihlalleri ile karşılaştığınızda firmamızdan destekler alabilirsiniz. Bu tür sözleşmelerde hukuki süreçlerin baştan sona takip edilerek herhangi bir mağduriyete maruz kalmadan sürecin daha profesyonel bir şekilde sonuçlanmasını sağlamaktayız. İş hukuku ile ilgili tüm konularda destek almak için web sitemizde yer alan telefon numarası ve whatsapp hattı üzerinden hukuk büromuza ulaşabilirsiniz.
